Muziek tot Leven - Verhalen van musici in de oorlog

• #2 - Het ontslag van de concertmeester: ‘Het salarisboek’ (S03)

  In het Gemeentearchief van Den Haag komen documenten op tafel die voor de huidige directeur van het Residentie Orkest, Sven Arne Tepl, confronterend zijn. Zo zijn er de notulen, de ontslagbrief en het kasboek. Daarin is een streep getrokken onder de laatste betaling, november 1941. De rest van de pagina is leeg. In gesprek met Pauline Micheels, die een boek schreef over orkesten in oorlogstijd, komt het begrip collaboratie ter sprake. Was daar sprake van? Want het orkest speelde door, ook zonder de Joodse musici. En Tepl besluit over te gaan tot de aankoop van het vooroorlogs schilderij van het Haagsche Strijkkwartet, als eerbetoon aan Swaap. Op de Joodsche Begraafplaats in Wassenaar wordt de notenbalk ontcijferd die op zijn grafsteen is ingebeiteld.  Aan het woord komen: * Sam Swaap, in een interview uit 1968 met Willem Strietman (Avro) * Sven Arne Tepl (Residentie Orkest) * Philomeen Lelieveldt (Nederlands Muziek Instituut) * Pauline Micheels (schrijfster van Muziek in de schaduw van het Derde Rijk) * Jan Leuiken (Joodsche Begraafplaats), Deze muziek hoor je in deze tweede aflevering van Het ontslag van de concertmeester: * Rimsky-Korsakov (https://www.npoklassiek.nl/componisten/ba4bcca4-ff62-4461-8d7b-a66dcecd0cb8/rimski-korsakov-nikolaj): Sadko, door Sam Swaap & Paul Frenkel, (London HMV 1927) * Mahler (https://www.npoklassiek.nl/componisten/265915ac-ff12-4470-b0f4-26ffd0c6ad57/mahler-gustav), 4e Symfonie, 3e deel. Door het Residentie Orkest o.l.v. Willem van Otterloo (1959) * Beethoven (https://www.npoklassiek.nl/componisten/14037108-31b5-4b4c-87b2-752b344c3304/beethoven-ludwig-van), Strijkkwartet no. 5, deel III Menuet. Haagsche Strijkkwartet. (Polygoon 1938) * Beethoven, 7e Symfonie, deel II: Allegretto. Door het Residentie Orkest o.l.v. Jaap van Zweden (2014) * Haydn, Symfonie no.45 ‘Afscheid’ - I allegro assai. Door het Residentie Orkest o.l.v. Willem van Otterloo (1963) * Krasa, Passacaglia. Door Het Haagse Strijktrio (1919) * Mendelssohn, 4e Symfonie ‘Italiaanse’ - II Andante con moto. Door het Residentie Orkest o.l.v. Thierry Fischer (2014) * Mendelssohn, 4e Symfonie ‘Italiaanse’ - III Con moto moderato. Door het Residentie Orkest o.l.v. Thierry Fischer (2014) * Mendelssohn (https://www.npoklassiek.nl/componisten/82330a01-c88a-487e-8a33-671d83a3368b/mendelssohn-bartholdy-felix), Vioolconcert - I Allegro molto appassionato. Door Liza Ferschtman, viool & Het Gelders Orkest o.l.v. Kees Bakels (2017)

  --------  

  1:05:47

  --------

  1:05:47
• #1 - Het ontslag van de concertmeester: ‘Een warm gemoed’ (S03)

  De bal wordt aan het rollen gebracht door Jan Leuiken, betrokken bij de Joodsche Begraafplaats in Wassenaar. Daar ligt Sam Swaap begraven. Leuiken neemt contact op met het Residentie Orkest: “Zeg, kennen jullie Sam Swaap?” Natuurlijk kennen ze die wel, maar meer 'van horen zeggen'. Bij een bezoek aan de archieven blijkt pas hoe schitterend de carrière van de violist is geweest en hoe belangrijk hij was voor het Residentie Orkest Toevallig is het zo dat juist op dat moment een schilderij te koop wordt aangeboden waarop Sam Swaap te zien is: als primarius van het internationaal befaamde Haagsche Strijkkwartet. Is dit iets voor het orkest? Aan het woord komen:  * Jan Leuiken (Joodsche Begraafplaats), * Sven Arne Tepl (Residentie Orkest) * Philomeen Lelieveldt (Nederlands Muziek Instituut) * Pauline Micheels (schrijfster van Muziek in de schaduw van het Derde Rijk) * Sam Swaap, in een interview uit 1968 met Willem Strietman (Avro) Deze muziek hoor je in de aflevering: In veel gevallen gaat het om historische opnames, van Sam Swaap zelf  * Rimsky-Korsakov (https://www.npoklassiek.nl/componisten/ba4bcca4-ff62-4461-8d7b-a66dcecd0cb8/rimski-korsakov-nikolaj): Sadko, door Sam Swaap & Paul Frenkel, London HMV 1927 * Beethoven (https://www.npoklassiek.nl/componisten/14037108-31b5-4b4c-87b2-752b344c3304/beethoven-ludwig-van), 7e Symfonie, deel II: Allegretto, door het Residentie Orkest o.l.v. Jaap van Zweden * Schumann (https://www.npoklassiek.nl/componisten/5e042b8d-1035-4ad8-b465-4c90d62ec790/schumann-robert), Berceuse. Door Haagsche String Quartet, HMV 1924 * Andriessen, De tijd. Door Asko|Schoenberg o.l.v. Reinbert de Leeuw. Attacca 2024 * Andriessen, Remembering that Sarabande. Orkest van de 18e Eeuw o.l.v. Daniel Reuss * Lully (https://www.npoklassiek.nl/componisten/bc98cdda-e8cb-46dc-8544-178fbc63e803/lully-jean-baptiste), Bourgeois Gentilhomme - Menuet. Door Haagsche String Quartet, HMV 1924 * Dukas, De tovenaarsleerling. Door het Residentie Orkest o.l.v. Arturo Toscanini, Dell Arte, 22 maart 1938 * Beethoven, Strijkkwartet no. 5, deel III Menuet. Haagsche Strijkkwartet. Polygoon                                    * Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian), Ave Maria. Door Sam Swaap, viool & Paul Frenkel, piano. HMV 1927

  --------  

  1:00:25

  --------

  1:00:25
• #4 - Flot! 'Alles is gedaan door mensen' (S02)

  Marius Flothuis komt terug in Amsterdam, na twee jaar concentratiekampen en de vernietigende Dodenmars. Maar het leven gaat niet meteen verder zoals het voor de oorlog was. Flothuis' moeder pleegt vlak voor zijn terugkomst zelfmoord, het Concertgebouw geeft niet thuis en Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek) komt er ook nog eens achter wie hem verraden heeft. Maar, zoals Flothuis schrijft in zijn dagboek, iemand die terugkomt uit het kamp moet niet een ex-gevangene zijn, maar iemand die bereid is mee te bouwen aan een nieuwe samenleving. Flot! is een vierdelige podcastserie over het leven van componist Marius Flothuis, gemaakt door Margriet Vroomans en Benjamin de Bruijn. Eindredactie: Marielle van Kilsdonk. Flot! is een productie van NPO Klassiek en KRO-NCRV. Muziek in deze aflevering: * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Sonata da Camera, op. 17; * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Fluitconcert, op. 19 (uitgevoerd door Raymond Delnoye); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Aubade voor fluit, op. 19a (uitgevoerd door Eleonore Pameijer); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Vioolsonate, op. 23 (uitgevoerd door Giovanni Zonno en Francesco Lotoro); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Pour le tombeau d’Or, op. 37 (uitgevoerd door Erika Waardenburg); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Cantus Amoris, op. 78; * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Peasaggi, Une Fantasia Per Pianoforte, op. 92; * Wolfgang Amadeus Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus), Pianosonate No. 10, KV 330, andante. Bronnen: * Een uur Ischa met Marius Flothuis (VPRO); * Een Leven Lang over Marius Flothuis (NOS); * Archief NM Vught, interview met Marius Flothuis; * Interview WO2-muziek van Leo Samama met Marius Flothuis; * OVT over de laatste dagen van Vught (VPRO); * Gezocht Verleden over Marius Flothuis (VPRO); * Fragmenten van NOS, BBC, Radio Oranje, ANP en Nederland Herrijst; * Brigitte de Kok, Nationaal Monument Kamp Vught * Frits Zwart, Nederland Muziek Instituut; * Jan Brester, schoonzoon Marius Flothuis; * Joyce Kiliaan, biograaf Marius Flothuis; * Geert Mak, historicus; * Simon Reinink, directeur Koninklijk Concertgebouworkest; * Horst Seferens, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Carmen Lange, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Kamp Westerbork; * Archief Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Nationaal Monument Vught; Stadsarchief Amsterdam; * Nationaal Archief, CABR; * Archief Marius Flothuis, Nederlands Muziek Instituut; philips-kommando.nl (http://www.philips-kommando.nl); * Dagboeken Andries Sternheim.

  --------  

  32:50

  --------

  32:50
• #3 - Flot! Dodenmars met Notenbuch op de borst (S02)

  Marius Flothuis wordt in september '44 vanuit Vught naar Duitsland getransporteerd. De bevrijding leek even dichtbij, maar is ineens weer heel ver weg. In Sachsenhausen lukt het Flothuis opnieuw om verloren composities op te schrijven én hij componeert een nieuw stuk. In het voorjaar van 1945 wordt het kamp ontruimd en beginnen de gevangenen aan dat wat later de geschiedenisboeken in zal gaan als de Dodenmars. Het enige dat Flothuis bij zich draagt is een tas met daarin zijn zelfgemaakte 'Oranienburger Notenbuch'. Flot! is een vierdelige podcastserie over het leven van componist Marius Flothuis, gemaakt door Margriet Vroomans en Benjamin de Bruijn. Eindredactie: Marielle van Kilsdonk. Flot! is een productie van NPO Klassiek en KRO-NCRV. Muziek in deze aflevering: * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Sonata da Camera, op. 17 (uitgevoerd door Eleonore Pameijer); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Aubade voor fluit, op. 19a (uitgevoerd door Eleonore Pameijer); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Valses Sentimentales, op. 21 (uitgevoerd door Wyneke Jordans en Leo van Doeselaar; * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Vioolsonate, op. 23 (uitgevoerd door Giovanni Zonno en Francesco Lotoro); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Pour le tombeau d’Or, op. 37 (uitgevoerd door Erika Waardenburg); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Cantus Amoris, op. 78; * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Carpiccio, Op. 101; Pooh & Piglet; * Wolfgang Amadeus Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus), Pianosonate No. 10, KV 330, andante. Bronnen: * Een uur Ischa met Marius Flothuis (VPRO); * Een Leven Lang over Marius Flothuis (NOS); * Archief NM Vught, interview met Marius Flothuis; * Interview WO2-muziek van Leo Samama met Marius Flothuis; * OVT over de laatste dagen van Vught (VPRO); * Gezocht Verleden over Marius Flothuis (VPRO); * Fragmenten van NOS, BBC, Radio Oranje, ANP en Nederland Herrijst; * Brigitte de Kok, Nationaal Monument Kamp Vught * Frits Zwart, Nederland Muziek Instituut; * Jan Brester, schoonzoon Marius Flothuis; * Joyce Kiliaan, biograaf Marius Flothuis; * Geert Mak, historicus; * Simon Reinink, directeur Koninklijk Concertgebouworkest; * Horst Seferens, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Carmen Lange, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Kamp Westerbork; * Archief Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Nationaal Monument Vught; * Stadsarchief Amsterdam; * Nationaal Archief, CABR; * Archief Marius Flothuis, Nederlands Muziek Instituut; philips-kommando.nl (http://www.philips-kommando.nl); * Dagboeken Andries Sternheim.

  --------  

  32:07

  --------

  32:07
• #2 - Flot! Componeren achter prikkeldraad (S02)

  De verzetsactiviteiten van Marius Flothuis zijn verraden en hij wordt opgepakt. Flothuis' straf: kriegsdauer, gevangenschap zolang de oorlog duurt. Flothuis komt in Kamp Vught terecht, waar het zware werk hem bijna fataal wordt. Bevriende musici en de muziek in zijn hoofd redden hem. In Vught componeert Flothuis stiekem, maar de dood blijft op de loer liggen. In zijn dagboeken beschrijft Flothuis de misère. Flot! is een vierdelige verhalende podcastserie over het leven van componist Marius Flothuis, gemaakt door Margriet Vroomans en Benjamin de Bruijn. Eindredactie: Marielle van Kilsdonk. Flot! is een productie van NPO Klassiek en KRO-NCRV. Muziek in deze aflevering: * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Sonata da Camera, op. 17 (uitgevoerd door Eleonore Pameijer); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Aubade voor fluit, op. 19a (uitgevoerd door Eleonore Pameijer); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Valses Sentimentales, op. 21 (uitgevoerd door Wyneke Jordans en Leo van Doeselaar; * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Vioolsonate, op 23 (uitgevoerd door Giovanni Zonno en Francesco Lotoro); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Pour le tombeau d’Or, op. 37 (uitgevoerd door Erika Waardenburg); * Marius Flothuis (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/75-jaar-bevrijding/c8130fd8-3417-4276-ab68-0962aa8c9334/flot-hoe-componist-marius-flothuis-de-oorlog-overleefde-door-muziek), Carpiccio, Op. 101; * Franz Schubert (https://www.npoklassiek.nl/componisten/12cc9a33-5e9a-4bd1-9a47-ba0c5acba381/schubert-franz), Ave Maria (uitgevoerd door Raquel Meneses); * Wolfgang Amadeus Mozart (https://www.npoklassiek.nl/componisten/04ba4127-e1af-4d80-9c32-8eb115c62005/mozart-wolfgang-amadeus), Pianosonate No. 10, KV 330, andante. Bronnen: * Een uur Ischa met Marius Flothuis (VPRO); * Een Leven Lang over Marius Flothuis (NOS); * Archief NM Vught, interview met Marius Flothuis; * Interview WO2-muziek van Leo Samama met Marius Flothuis; * OVT over de laatste dagen van Vught (VPRO); * Gezocht Verleden over Marius Flothuis (VPRO); * Fragmenten van NOS, BBC, Radio Oranje, ANP en * Nederland Herrijst; * Brigitte de Kok, Nationaal Monument Kamp Vught; * Frits Zwart, Nederland Muziek Instituut; * Jan Brester, schoonzoon Marius Flothuis; * Joyce Kiliaan, biograaf Marius Flothuis; * Geert Mak, historicus; * Simon Reinink, directeur Koninklijk Concertgebouworkest; * Horst Seferens, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Carmen Lange, Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Kamp Westerbork; * Archief Gedenkstätte Sachsenhausen; * Archief Nationaal Monument Vught; * Stadsarchief Amsterdam; * Nationaal Archief, CABR; * Archief Marius Flothuis, Nederlands Muziek Instituut; philips-kommando.nl (http://www.philips-kommando.nl); * Dagboeken Andries Sternheim.

  --------  

  30:11

  --------

  30:11

More History podcasts

Trending History podcasts

About Muziek tot Leven - Verhalen van musici in de oorlog

Muziek tot Leven - Verhalen van musici in de oorlog: Podcasts in Family